Keuzes maken… De velg

De merken waarmee ik werk onderaan dit artikel

Nieuw in het gamma “Porte” 1/2/2021

De velg

Hier worden vooral MTB velgen belicht en ook vooral de aluminium versies die zich voor high end wielbouw uitstekend laten verwerken.

Voor MTB XC- en Marathon gaan we uit van 29”. Hoe groter het wiel, hoe beter het obstakels verwerkt.
Bij Enduro, waarbij de impact veel hoger is bij het springen en landen moet velgen afgestemd worden op stevigheid en hanteren we ook kleinere wielen in 27.5″.
Bijgevolg zie je dat de tendens naar bredere velgen verschuift en dus ook naar volumineuzere banden. Een band op de juiste lage druk van 1.2 tot 1.6 bar is de sleutel tot alles wat je van een wiel kan verwachten.
Je hoeft niet te investeren in dure wielen wanneer je met meer druk in de banden op het terrein gaat!
Ook bij gravel en tubeless is de compromis om een evenwicht te vinden tussen Road- en Off-road met 3 – 3,5 bar is dit ook hier weer het maximum.

Gewicht

De velg dient zo licht mogelijk te zijn, het is deze massa die je telkens in gang moet duwen. Uiteraard moeten hier ook compromissen gemaakt worden. Lichte velgen zijn door gebrek aan minder vlees, aluminium in dit geval minder stijf en kunnen minder spaakspanning aan.
Wil je stijfheid combineren met lichtgewicht dan is carbon een must.
Een aluminium velg weegt al vlug 400-500 gram, onder de 360 gram is al heel uitzonderlijk.
NoTubes Stan’s had vroeger de GOLD versie onder de 300 gram, maar hier zit dan wel een flinke beperking naar gewicht van de rijder bij;-)
Carbon heeft dus niet alleen als functie om in gewicht bij te dragen maar vooral ook naar stijfheid en hogere spaakspanning.

Spaakspanning

Sommige velgen zijn beperkt naar spaakspanning rond de 95 – 110kg. Een hogere spanning kan dan voor problemen zorgen zoals doorscheuren, maar ook vervorming bij impact. Hoge spaakspanningen kunnen alleen bij kwalitatieve aluminium en carbon velgen gehaald worden. Bij de meeste velgen kan een meerwaarde gevonden worden door speciale rondellen te gebruiken om de last rondom het nippel gat te verlichten en te verdelen.

Een hogere spaakspanning is vooral nodig om de niet aangedreven kant (Non Drive Side) op een hogere spanning te krijgen om een minimum kwaliteit te garanderen. Te weinig spanning geeft spaanbreuk op termijn.
Op een bepaald moment brengt een verhoging van de spaakspanning ook niet meer bij tot een stijver wiel. 12O kg wordt aanzien als de maximum spanning. De meeste wielen zitten tussen 110-115kg per spaak.

Wat dikwijls vergeten wordt is dat bij het opleggen van een band de spaakspanning serieus kan afnemen, dus een slap wiel wordt nog eens met 10-20% verminderd bij opleggen van een band.

Hierbij te vermelden dat bij elk op te bouwen wiel ik een kalibratie doe van de spaakspanningsmeter en de te gebruiken spaken. De omzettingstabellen van de fabrikanten houden geen rekening met kleine afwijking van de spaken en kan al vlug +/-10% afwijking geven.

Stijfheid

Van alle componenten waaruit een fietswiel bestaat, levert de stijfheid van de velg de grootste bijdrage aan de gehele stijfheid.
Moet nu een wiel zo stijf mogelijk zijn? Ik denk dat een wiel ook te stijf kan zijn voor zijn doel. Een stijf wiel stuurt uiteraard heel strak, maar gaat ook minder comfortabel rijden en kan leiden tot minder vergevingsgezindheid bij eventuele stuurfouten.
Een goed voorbeeld is te vinden in de cyclocross, kijk een paar jaar terug toen alle renners rondreden met veel te hoge carbon velgen, voorzien van mooie reclame, maar probeer zo’n pokkestijf wiel maar eens te controleren en dan nog maar voor een uur.

Belangrijkheid in bijdrage tot een grotere stijfheid van een wiel:
1. De stijfheid van de velg
2. Het aantal spaken
3. De spaakhoek
4. De maat van de spaken
5. Het spaakpatroon

Stijve wielen verbeteren de tractie, maximaliseren de krachtoverdracht en gaan niet vervormen, dus ook niet aanlopen tegen de binnenkant van de achtervork.

Omdat het altijd gaat over stijfheid en dit een eigenschap is die gewoon bij een type velg hoort, meet ik elke velg op die door mijn handen passeert.

De velg wordt geplaatst op 3 punten en belast met gewichten, bij elke vermeerdering krijg je een uitlezing. De resultaten zijn niet verrassend, maar ik wil over een tijd gewoon weten welke velg waar staat in functie van type en gewicht.

Bijkomend kunnen we laterale stijfheid meten van wielen. Hierbij wordt het wiel bij de as gefixeerd en ook weer systematisch belast met gewichten, de uitslag geeft ook hier weer wat de stijfheid is van het volledige wiel.
Hier wil ik ook de verschillende methoden van constructie en combinatie van componenten in beeld brengen.

Wil je sfeerbeelden volgen kijk dan op Instagram.

Vorm

Het tubeless concept en lage drukken is nu algemeen aanvaard, bredere velgen zijn meegegroeid met de tijd. Dus nu gaan we op zoek naar nog meer comfort en dat komt bijna gratis door nog bredere banden te gebruiken zoals 29+. Bijna gratis, want natuurlijk moet je hier het extra gewicht van de velg en de band meenemen maar ook moet je fiets genoeg ruimte bieden en dat is zeker niet het geval in gewone standaard achtervorken.
Waar we vroeger met interne breedtes van 21 mm zaten is nu 25 mm al eerder de standaard en 30mm geen uitzondering meer.

Afweging, voor bredere velgen, meer ondersteuning, groter volume en lagere druk betekent meer grip, meer controle en een lagere rolweerstand. Een ander gunstig neveneffect is dat meer volume en bredere velgen veel minder vatbaar zijn voor “burpen of lucht happen” wanneer ze tubeless worden gebruikt.

Notubes beschijft dat bij elke bandbreedte een bijhorende interne breedte van velg hoort.
De grote meerderheid zal waarschijnlijk 2.25″ banden gebruiken, dan vertaalt zich dit in een Crest van 23mm. Ga je van 2.25 tot 2.5″ dan hoort daar een Arch velg bij met 26mm interne breedte. Zo wordt de band ideaal ondersteund.

Asymmetrische velgen

Op zoek naar de percenten in stijfheid komen we bij de verstevigingshoeken, door de paraplu van de spaken in evenwicht te brengen, lees de spaakspanning tussen de aangedreven en niet-aangedreven zijde meer in symmetrie te brengen.
Bij een achterwiel aan de cassette kant heb je veel meer spanning dan aan de ander niet aandrijfzijde, die wel tot ~ 40% minder kan bedragen dan de aangedreven kant.
Door de velg asymmetrisch te maken ga je de spaakspanning meer in evenwicht brengen omdat de rechter spaken aan de cassette kant verder naar links moeten doorlopen. Een te lage spanning van linkerspaken in het achterwiel leidt tot vroegtijdige problemen.
Hetzelfde maar in mindere mate heb je dit probleem met het voorwiel aan de schijfkant en de andere kant.
Sommige merken van fietsen hebben dit slim mee aangepakt door de achtervork van de fiets ook nog eens 6mm uit het center te zetten zodat een volledig symmetrie ontstaat voor gewone wielen met cassette.

Daarom werken we zoveel mogelijk met asymmetrische velgen, die 2 – 3 mm uit het center staan, waarbij we bij elke fiets al 15-20% meer spanning kunnen halen bij de linker spaken.

Hooked of Hookless

Hooked is het oude principe om gewone banden op zijn plaats te houden. Bij een Hookless velg ontbreekt aan het uiteinde van de velgrand aan de binnenkant een haaks randje dat eigenlijk bedoeld is om de band tegen te houden, om niet van de velg te ploffen.
Tegenwoordig zijn bijna alle velgen voor lage druk zoals MTB en gravel hookless. Het is gemakkelijker te fabriceren en je band ligt ronder. De lage druk banden zijn vandaag ook aangepast aan hookless velgen.
Hoewel er nu ook al hookless velgen zijn voor racefietsen, moet je er absoluut op letten bij hoge drukken vanaf 3.6bar dat je banden geschikt zijn voor hookless velgen. Bij sommige bandenmerken staat expliciet vermeld dat ze niet geschikt zijn voor hookless velgen.
Een zeer goede uitleg vind je hier

Merken waarmee ik werk

Onderstaande is slechts een selectie van interessante dingen die deze merken vertegenwoordigen.

Porte is gehuisvest in Oostende en focust vooral op de competitie XC en Marathon MTB met als doel hoge kwaliteit voor een zeer OK prijs.
De velgen zijn in 3 interne breedtes verkrijgbaar 22, 25 en 30mm. Bij de 25 hoort een standaard gewicht van 312 gram (alleen in 28H verkrijgbaar). De 22mm scoort < 300 gram met 272 gram als richtwaarde.
Zeer keurig afgewerkt in Mat of Glans vernis.

+ Gunstige prijs
+ Asymmetrisch
+ Gewicht
+ Afwerking

– nog niet ontdekt

RYDE gaat al lang mee in de fietswereld, vroeger onder Rigida. Ryde heeft de laatste jaren heel sterk gewerkt aan zijn imago, de producten zijn helemaal mee met de nieuwste tubeless technieken en vormen.
Zo hebben ze bv. de Edge M 22 OS Offset velg en 435gr. niet echt een slechte keuze om een budget vriendelijke en deugdelijke set rond te bouwen.

Het beperkt zich uiteraard niet tot alleen deze velg en serie, we volgen vooral de Offset Asymmetrische velgen.
+ Budget
+ Asymmetrisch

– Een tikkeltje zwaarder

Stan heeft gezorgd voor een mijlpaal in de MTB geschiedenis en ik werk al sinds 2003 samen met Stan.
Daarom blijft NoTubes ook in mijn gamma, hij heeft altijd zijn eigen idee gehad over bepaalde dingen en die waren zeker niet uit de lucht gegrepen.

Ere wie ere toekomt, al de rest is afgeleid van zijn uitvinding de gepatenteerde Bead Socket Technology.

De Crest is al lang een referentie, niet super breed, maar wel nog altijd 1 van de lichtste aluminium velgen (360 gram) om op pad te gaan. NoTubes heeft ook Carbon versies in het gamma.

+ Gewicht
+ Technologie van het tubeless

– Volgt het Offset asymmetrische uitvoering niet

Duke is er bij gekomen tijdens mijn afwezigheid. Heel doordacht en professioneel aangepakte onderdelen uit Frankrijk. De groten der aarde gebruiken ze.
Wij monteren ze met de eigen naven. De Duke gespaakte wielen kunnen ook besteld worden. Duke gaat ver in zijn filosofie waarbij de breedte van het voorwiel en het achterwiel verschillend zijn en uiteraard bij elkaar horen als een zusterschap.

+ Heel doordacht materiaal
+ Asymmetrisch profiel
+ Afgestemd op competitie

– Voorlopig geen

Ik heb eens een gesprek gehad met Guido van 9thWAVE en dan voel je wat die man achter het merk beoogt. Een indrukwekkende lijst velgen en wielen. Ook waar het kan asymmetrische uitvoering. In het lijstje past ook een lichtere reeks de NineFold.

Zoals Guido het zelf verwoord:
The ninefold wheelset is different from the “normal” by a unique carbon layup and very high quality carbon. As a result, a saving in weight is realized. More important: these grams are saved in the place where it matters most: on the outside of the wheel where we want the weight as low as possible to let you accelerate like a jet plane and climb like a goat.

+ Voor ieder wat wils

– De meeste carbon velgen zijn 28 gaats

FunWorks biedt een brede selectie high-end MTB, Enduro, Road Racing- en Gravel Bike-velgen voor verschillende doeleinden. Het assortiment omvat snelle en lichte cross country velgen, solide all mountain velgen, sterke enduro / freeride velgen, e-bike geoptimaliseerde velgen of velgen voor je racefiets of Gravelbike.
FunWorks biedt echt topkwaliteit velgen!

Waar de meeste gaan naar lage velgen vinden we hier een hoger type terug zoals de Alpine van NoTubes met een driehoekig design wat de velg zeer stijf maakt.

+ Een stevige velg

– Niet asymmetrisch

DT SWISS kwaliteit uit Zwitserland blijft een referentie. De velgen zijn misschien niet super sexy om u mee te onderscheiden in het peleton, maar dat is dan ook het enige nadeel. De velgen worden gemonteerd met de bijhorende PHR washers.

+ Kwaliteit
+ PHR washers.

– Niet de meest sexy velg
– Niet asymmetrisch

Betaalbare en doordachte velgen en complete systeemwielen uit Duitsland. Newmen ontwikkelde een ronde velg waarbij de uiteinden doorlopen in dezelfde hoeken. Geoptimaliseerde en sterkere flens en zijwanden resulteert in stevigheid.
Omdat de flenzen naar buiten uitlopen onder een totale hoek van 25 °, wordt de band minder bekneld bij de hiel en behoudt hij een rondere ‘U’-vorm. De resultaten? Extra comfort en meer grip in de bochten.
De velgen hebben een vlakke binnenkant waarbij MG spaak rondellen gebruikt worden. Wie nu de originele uitvinder van de MG rondellen is laat ik in het midden, maar het is in elk geval een goede zaak dat dit probleem van drukvermindering rondom het nippelgat aangepakt wordt.
Daarmee kan de velg met hogere spaakspanning gespaakt worden en zijn de wielen ook met meer gewicht belastbaar.

Newmen voorziet zowel aluminium als carbon velgen

+ Kwaliteit
+ MG washers

– Carbon velg maximum in 28 gaten versie
– Niet asymmetrisch