De merken waarmee ik werk onderaan dit artikel
Update Nieuwe HOPE PRO5 20/2/2023
Nieuw in het gamma “RidePorte V2” 05/11/2021
Toevoeging Fun Works N-Light Gravel 05/11/2021
Toevoeging Newmen Fade 05/11/2021
Toevoeging Fun Works N-Light E-bike 06/04/2021
Nieuw in het gamma “RidePorte V1” 01/02/2021
Bekijk ook onze Shop
Naven
Centraal staat de naaf, ook dit is letterlijk te nemen😉
Een naaf selecteren zal voor iedereen een afweging worden.
Heel licht, draaien en blijven draaien, door weer en wind standhouden.
Na 2 jaar in harde omstandigheden mogelijks zonder onderhoud nog altijd feilloos blijven presteren of een exotische set die je desnoods aan de muur hangt en er een spotje op richt?
Een naaf kan jammer genoeg al deze vereisten niet combineren.
Daarom is het belangrijk om na te gaan welk type gebruiker je bent en wat je voorop zet in die afweging.
In MTB zijn vandaag naven doorgaans van het BOOST type, d.w.z. 110mm voor en 148mm achteraan.
In Road of Gravel is dat 100mm voor en 142mm achteraan.
Hoe breder de naaf hoe stabieler en steviger het wiel.
Niet onbelangrijk is verder dat de flenzen goed op elkaar zijn afgestemd, waardoor de paraplu die gevormd wordt met de spaken links en rechts ideaal gelijke spanning krijgen (bijvoorbeeld Rohloff).
Maar bij elk cassette systeem staan spaken aan de tandwielzijde veel rechter dan aan de andere zijde, doorgaans heeft de slappe zijde 1/3e minder spanning dan de tandwielzijde.
Een slim design probeert hier al op in te spelen en een aantal procenten mee te nemen. Dat kan door de diameter te vergroten aan de hoge spanning kant .
Slimme designs hebben naafflenzen met grote diameters, hierdoor wordt de hoek naar de naaf ook weer groter, dit resulteert ook in een stijver en stabieler wiel.
Een goede naaf heeft spaakgaten waarin de spaken goed vastzitten, te grote spaakgaten kunnen leiden tot vroegtijdige spaakbreuk. Gelukkig zijn er hulpmiddelen zoals spaakrondellen.
Voorbeeld: Extralite HyperCamber
Aantal gaten
MTB wielen liever met 32 spaken en dat is nog altijd mijn voorkeur. Meer handen met het werk lichter.
Echter iets zwaarder… met 28 spaken kunnen natuurlijk ook kwalitatieve MTB wielen gebouwd worden.
Maar waarom toch liever 32?
Het aantal spaken heeft invloed op de sterkte en duurzaamheid van het wiel.
De lasten verdelen, bij een 29″ wiel geven die extra 4 spaken een betere kracht en bij impact door bv. een steen gaat dat dan ook minder erg doorgegeven worden aan de velg.
Een ongelukje, bijvoorbeeld een val, een stok of een steen of een pedaal van een andere rijder in je wiel?Je hebt meer kans dat het wiel gewoon recht blijft.
Meer spaken betekent een kleinere slag in je wiel na een impact 🙂
Quote: Tijdens de Megavalanche La Reunion ’23 kreeg ik een berichtje van Olivier aka Bosse…
Bosse: Probleem spaak gebroken door impact van een steen… kan dat kwaad?
Luc: Je hebt nog altijd 3 spaken meer dan de meeste die met 28 spaken rijden, dus wat is het probleem:)
Lagers
Wat roest geeft speling…
Lees ook eens wat verder door bij Enduro Bearings, de basics van lagers.
Bij herstellingen gebruiken we vooral Enduro lagers en de originele DT Swiss lagers
Goede standaard kwaliteit lagers hebben 2 verschillende afdichtingen, een contact en een non-contact aan de buiten- en binnenzijde, het is het een compromis tussen performantie en levensduur. Het blijft gewoon goed draaien, mits er geen water in de naven geraakt en wanneer in de juiste richting gemonteerd 😉 Vocht in de lager, dan gaan de kogels roesten en dat geeft speling.
Een goed RVS lager is mijn keuze voor een compromis tussen levensduur en kostprijs. RVS is niet zo hard als staal, maar is corrosie bestendig.
In principe moet een wiel ‘uitschommelen’, links naar rechts en terug tot stilstand, dan spreken we over een goed draaiende en niet onder spanning staande lagering.
Ik heb de ervaring dat ceramische lagers uiteraard goed draaien, op voorwaarde dat ze allereerst met kunde en kennis gemonteerd worden door opwarming van de body en de juiste montage tools. Ceramische lagers hebben een non-contact seal aan beide zijden omdat vooral het draaien belangrijk is. Hierbij hoort dat in slechte condities fietsen, de lagers sneller vervuild geraken. de harde carbon kogels vermalen het vuil, maar de lagerschalen dienen ook hard genoeg te zijn zodat die hierdoor niet gaan vervormen en er toch vroegtijdig speling komt op het lager.
Het zijn dus niet alleen de kogels maar ook de kwaliteit van de lagerschalen die een goed ceramisch of hybride lager maken!
Neem nota van de XD-15 een lager met levenslange garantie, natuurlijk heeft deze een prijs.
Bron https://cycling.endurobearings.com/pages/enduro-innovations
Enduro exclusive, XD15 is the pinnacle in bicycle bearing technology. XD15 ceramic-hybrid bottom bracket and hub bearings combine silicon nitride grade 3 balls with an advanced, nitrogen-infused, aerospace stainless steel bearing race that will never rust or corrode. The bearing race is so tough that should grit find its way through our double-lip labyrinth seals to the inside of the bearing, the surfaces will not pit. The grit actually polishes the bearing races smoother.
Quote: Ik krijg dikwijls wielen binnen van het bekende Zwitserse merk, meestal met systeem wielen:)
Klant: ja ze draaien niet goed…
Luc. Ik weet het 9 op 10 staan de lagers onder stress, een kleine tik op de lagers en dezelfde lagers terug monteren met aligneer tools onder beleid de lagers terug zetten en het wiel draait zoals je het nog nooit ervaren hebt 😉
Afdichtingen
Afdichtingen bij naven zijn uiteraard altijd belangrijk, sommige werken met rubber, of een andere meer duurzaal materiaal zoals PU. Rubber is minder aangewezen omdat het in contact met sommige oliën kan uitzetten en dus niet meer degelijk gaat afdichten. Lithium in vetten geeft zwelling van rubber.
Dichtingen geven wrijving waar je ook niet echt naar zoekt, gelukkig zijn de meeste naven geëvolueerd en zijn de betere afdichtingen minutieus op elkaar afgestemd door een fractie van speling. Dichtingen dienen altijd een beetje nat te staan door er een fractie olie op te spuiten. Gebruik hiervoor altijd een rubber veilige olie!
Aandrijfmechanisme
Het klassieke systeem met 3 pallen en een veer is de basis, echter is een minimum van 4 pallen vooropgesteld!
Des te meer pallen of verbindingen, des te beter de kracht verdeeld wordt naar de body.
Hier komt echter wel heel veel nauwkeurigheid bij kijken met echte goede CNC engineering.
Alle pallen dienen gelijktijdig te vallen in de verbinding.
Soms doen fabrikanten een slimme truc door op de pallen een naaf lichtjes te verplaatsen zodat er in 2 groepen gewerkt wordt. HOPE PRO 5 past dit nu toe zo worden 54 vertandingen 108 aangrijppunten.
Een verdubbeling geeft een direct drive systeem.
Een pallen systeem dient dus nauwkeurig te zijn. Onnauwkeurig of te zacht materiaal zal ervoor zorgen dat pallen breken of afbrokkelen of loskomen of dat de zitting vroegtijdig uitslijt.
Niet onbelangrijk zijn de veertjes, deze moeten een goede kwaliteit hebben. Meestal bladveertjes, “te” minimalistisch kan door gebrek aan onderhoud en roest op termijn leiden naar breken en voor problemen zorgen.
Daartegen werken we graag met Ratchet systemen waarbij er tussen de 16 en 60 tanden gebruikt worden. DT Swiss (zie onder) heeft met groot succes geoogst over vele jaren en hier de leiding genomen.
Ondertussen hebben ook andere merken dit systeem overgenomen zoals RidePorte, Erase, Extralite, Soul Kozak…
Ombouwmogelijkheid
Tegenwoordig zijn er tot wel 40 verschillende uitvoeringen van naven. Een naaf kan niet altijd naar elk ander type omgebouwd worden en dat is mogelijks ook de juiste benadering. Een Boost naaf is juist beter omdat de flenzen verder uit elkaar staan.
Een 142mm met doorsteekas is meestal nog om te bouwen naar Quick Release 135mm (de oude standaard).
148mm wordt omschreven als BOOST, hierbij hoort normaal ook een iets bredere voornaaf van 110mm ipv 100mm.
Er bestaat ook bv 141mm wat een Boost is met NON Boost eindstukken… You can name it overkill!
De nieuwste trend is (was) 157mm SUPER BOOST+ wat uiteraard nog een stijver en steviger wiel oplevert, maar blijkbaar is deze trend dan toch weer aan het verdwijnen?
De meeste merken bieden echter wel gangbare ombouw adapters aan om bv een 15X100 om te bouwen naar een Quick Release of naar een 12X100 voor Race- of Gravel fietsen.
Straight Pull of J-Bend
Straight Pull of J-Bend
We gebruiken beide, in het verleden waar er mogelijks nog sprake was van gebogen spaakkoppen J-Bend dus, die zouden afbreken… daar is vandaag nog weinig van te merken.
Dat doordat spaken en vooral de spaakgaten verbeterd zijn, door een zo hoog mogelijke spaakspanningen geeft dit een beter wiel!
Dit argument komt te pas en onpas naar voren. Bijna alle fabrikant werken met Straight Pull naven wat dit ten onrechte zou bevestigen.
Persoonlijk heb ik volgende redenenen om Straight Pull niet boven J-Bend te gebruiken.
Gebrek aan keuze hoe je spaakt is een beperking bij Straight Pull.
Bij Straight Pull zijn de spaken ook altijd langer en leunen deze niet aan tegen de flens.
Meestal zit er in het design van Straight Pull wel een andere spaak in de weg bij montage en demontage.
De flenzen van J-bend zijn hoger wat betere hoeken geeft en ook een stabieler wiel.
Het berekenen van de juiste spaaklengte als je geen maten kent van de naaf is tricky ook voor de ervaren wielbouwer.
Bij reparaties is het bij Straight Pull bijna altijd nodig om andere spaken los te zetten om de spaak er te kunnen uithalen. Dit is een nogal vervelend eigenschap van dit type naaf. Bijna alle systeemwielen zijn Straight Pull en worden gemaakt door machines. Hierbij gebruiken fabrikanten graag dubbele nippels die langs de achterkant aangedraaid worden. Hiervoor dienen de spaken ook langer te zijn.
Wanneer systeemwielen hier passeren voor service zie ik nog wel wat wielen passeren waarbij de spaken echt te kort zijn bij die spaaknippels.
Deze spaaknippels laten niet toe om ze langs de buitenkant te manipuleren, dus het velglint dient verwijderd te worden, de spaaknippels breken zeer snel of draaien gewoon door.
Om het wiel te corrigeren, is het dan mogelijks nodig om tig- aantal spaken te moeten doorknippen:(
Je leest het dus goed dat ik nog altijd flenzen en J-Bend spaken prefereer t.o.v. Straight Pull en vooral kwaliteit spaaknippels!!
Geluid
De laatste tijd wordt er vooral gezocht naar stillen naven. Naven die veel geluid maken is soms een eigenschap die bij de naaf hoort of komt door gebrek aan onderhoud. Een ratchet die veel geluid maakt mist vet en geeft aan dat er onderhoud nodig is.
Je zal merken dat na service en het juiste vet op de juiste plaats de naaf minder luid zal zijn.
Merken waarmee ik werk
We zijn zelf ooit zeer erg Weight Weenie geweest, daarom kunnen we deze set die dan ook nog zijn oorsprong vindt in Oostende niet links laten liggen.
Straight Pull design 28H en zeer lichtgewicht dus, samen net onder 300 gram. XC en Marathon is de doelgroep.
Technical Specifications
| Hubset Weight (g) (Front R / SL) |
| 104.4 / 96.0 |
| Hubset Weight (g) (Rear R / SL) |
| 191.8 / 185.8 |
| Material |
| Aluminium |
| Size (mm) (Front / Rear) |
| 110 / 148 |
| Spoke Count (Front / Rear) |
| 28 / 28 |
| Body (SRAM / SHIMANO) |
| XD / MS |
| Engagement |
| Ratchet 45 POE |
| Disc Mount |
| 6-IS Bolt |
+ Gewicht
+ Upgrade naar Ceramic
– Hogere prijsklasse
We hebben deze Italiaanse High-End naaf al langer in het gamma. Wordt in eigen beheer gefabriceerd en heeft een erg hoge mate van CNC nauwkeurigheid. Vooral focus op licht gewicht en daarbij horend XC en Marathon doeleinden. Verkrijgbaar in 9 kleuren waaronder ook Mat Zwart
+ CNC afwerking
+ 9 kleuren
+ Gewicht
– Hogere prijsklasse
Hope naven in zes kleuren, kwaliteit en CNC nauwkeurigheid.
Ik volg Hope al van de “early days”, 20 jaar dus, toen hadden we alle andere producten van Hope in onze eigen opbouw fietsen en accessoires. Hope had in de PRO4 een 4 pallen systeem. Ondertussen is de PRO5 uit met 6 pallen die geschrankt zijn wat 108 verbindingen geeft.
Voor E-bike grijpen alle 6 pallen gelijktijdig aan wat een echt duurzame E-bike naaf geeft!!
HOPE is een uiterst duurzame naaf en voor alle doelgroepen is er een naaf!
>> Improved sealing to stop dirt ingress and to reduce drag
>> New Labyrinth seal has zero drag for incredible freewheeling performance
>> New Pawls/Springs design to increase longevity, load capacity & a reduction of drag.
>> Increased engagement from 44 to 108 with a new offset 6 pawl freehub design
>> Wire cut pawls from high strength steel for maximum strength.
>> New step down axle design for a stiffer more durable freehub
>> New hub body profile for increased stiffness without adding weight
>> Ebike Specific hub designed for the demands of ebikes
>> Fully serviceable and rebuildable with simple tools
>> Available in 24, 28, 32 and 36 hole drillings
>> Available with all modern freehub bodies
>> End spacers can be easily swapped to suit different frame and axle standards
>> 6 bolt or Centrelock disc fitting
DT Swiss is al lang de standard, het Ratchet systeem van DT Swiss is gewoon superieur in betrouwbaarheid, meer verbindingen tot 54 tanden geeft een stabieler en direct systeem.
Het patent van de ratchet van DT Swiss verliep in 2020 en zo introduceren ze de nieuwe Ratchet EXP.
Het grote verschil zit in de combinatie van tandring die gelijk het lager vasthoudt, wat weer enkele grammen winst oplevert.
Dit systeem is beschikbaar in de 180EXP de lichtst uitvoering met standaard ceramische lagers en de 240EXP.
https://www.dtswiss.com/en/ratchetexp
Wij gebruiken vooral ook het werkpaard de 350 die nog de oude maar duurzame techniek van Ratchet gebruikt, kwaliteit voor een prikje.
Gevolg zal zijn dat nu het befaamde Ratchet systeem zal opgepikt worden door de andere constructeurs.
Tune Werkt ook heel hard aan zijn comeback met 3 verschillende uitvoeringen. Standard 3 pallen in titanium, Endurance met een bewerkt systeem en Skyline 6teehth met 6 pallen.
Elk systeem heeft als nadeel dat de pallen altijd de body raken en dus geleidelijk slijten in vrijloop.
Mijn favoriet is een systeem waar het mechanisme in vrijloop zo weinig mogelijk contact maakt. In elk geval is nauwkeurigheid in constructie en de juiste hardheid van het aluminium of het gebruik van harde materialen zoals titanium aangewezen, vooral een niet gesofisticeerde samenbouw voor onderhoud is een meerwaarde.
Volledig nieuw en volledig Belgische naaf, we mogen hier terecht fier op zijn hoe Maxime en Thomas dit voor elkaar hebben gekregen. Niet alleen de naven maar ook bijbehorende velgen, een volledig assortiment kant en klare wielen. Met kennis en kunde geeft dit merk “levenslang garantie” en standaard een titanium body met 60 vertandingen.
+ Titanium freewheel
+ 60 engagement points
+ Bearings play adjustment
+ From 382gr / pair
+ LIFETIME Warranty
– Nog niet echt iets kunnen detecteren
Ze hebben ook Race en Gravel wielen in het assortiment
The wheels are handbuilt with 28 Sapim Cx-Ray spokes, three times crossed.
Bij Funworks zijn we in het gamma van de E-bike upgraded naven gestapt. Deze N-Light worden aangepast met een stalen freehub, een 24T ratchet ipv 48T, 4 speciale pallen.
Goed draaiende recht-toe-recht-aan naaf.
+ Stalen freewheel body
+ Aangepast pallen
+ 24T
+ 4 kleuren, black, red, blue, white
+ ook verkrijgbaar in gewone uitvoering
+ Snelle levering
– In E-bike tikkeltje zwaarder
We hebben ook de naven opgenomen om kwaliteitsvolle en gunstig geprijsde gravel en Road wielen te bouwen. Gelieve te noteren dat wij voor Gravel nog altijd liever in 32 soaken werken. Gravel wielen krijgen veel meer impact omdat er geen vering op de fietsen zit. Bijkomend wordt er ook al een keer met bepakking gereden.
Key features:
Hole Count: 32
Weight: 250 Gramm
Disc Mount: Centerlock or IS 6 Bolt
Specials
4 Sealed cartridge bearings
Pawl System
4 Pawls
48teeth Ratchet Ring (with 7,5 degrees of engagement)
Forged and CNC machined hub body
Integrated Durometer Seal
Verder kijken hier vooral naar de generator naven, die voor de Forenzer een meerwaarde kan bieden tov batterij verlichting.
Omdat we Newmen velgen gebruiken, is de Newmen Fade naaf ook geen onbekende, de naven zijn vernieuwd en werken terug met pallen ipv de luide Ratchet. Het ontwikkelingsdoel was een zo stil mogelijke vrijloop met verder verbeterde betrouwbaarheid in de gebruikelijke NEWMEN-kwaliteit te maken. De drie pallen zijn zeer kort en breed, wat zorgt voor een groot oppervlak en dus een zachte krachtoverbrenging
Newmen claimt ook Ebike compatible te zijn.
De naven zijn licht en duurzaam; de Fade enkel in Straight Pull
Key Features:
7075 aluminium
Maximaal systeemgewicht 160kg
vrijloop Fade 36t
+ Gewicht
+ afdichting
– Iets hogere prijsklasse
– Alleen Straight Pull